Escape roomy to jedna z najpopularniejszych form rozrywki ostatnich lat, oferująca uczestnikom niezwykłą możliwość zanurzenia się w świat zagadek, tajemnic i wyzwań. Ich historia jest równie fascynująca jak same pokoje, pełna inspiracji czerpanych z różnych dziedzin rozrywki – od telewizyjnych programów, przez gry komputerowe, aż po interaktywny teatr. Jak więc powstały escape roomy?

Początki w telewizyjnych widowiskach

Protoplastów dzisiejszych escape roomów można doszukiwać się w telewizyjnych teleturniejach, takich jak francuski „Fort Boyard” czy brytyjski „The Crystal Maze”. W tych widowiskach uczestnicy musieli wykonywać różnorodne zadania – zarówno umysłowe, jak i sprawnościowe – aby zdobyć klucze i odblokować kolejne etapy gry. Ich format, łączący przygodę i rywalizację, przyciągał widzów na całym świecie, inspirując kolejne pokolenia twórców rozrywki.

Wirtualny świat zagadek

Kolejny krok w stronę escape roomów miał miejsce w świecie gier komputerowych. W 1988 roku powstała pierwsza tekstowa gra przygodowa, w której gracze musieli rozwiązywać zagadki, aby uciec z zamkniętego pomieszczenia. Choć ograniczała się jedynie do opisu tekstowego, stanowiła zapowiedź rozwoju bardziej zaawansowanych form rozrywki.

W latach 90. gry komputerowe typu point-and-click, takie jak legendarne „Myst”, otworzyły przed graczami zupełnie nowe możliwości. Dzięki szczegółowej grafice i wciągającym historiom, gracze mogli eksplorować wirtualne światy, szukając ukrytych przedmiotów i rozwiązując zagadki. „Myst” stał się pionierem segmentu „escape-the-room”, inspirując kolejne produkcje.

Z ekranu do rzeczywistości

Przełom nastąpił w 2006 roku, kiedy programiści z Doliny Krzemowej, zainspirowani twórczością Agathy Christie, stworzyli grę komputerową „Origin”. Sukces tej gry wykraczał poza granice Stanów Zjednoczonych, zyskując ogromną popularność również w Azji. To właśnie tam, w 2007 roku, w japońskim Kioto wydawnictwo SCRAP otworzyło pierwszy rzeczywisty escape room – Real Escape Game (REG). Uczestnicy mogli osobiście wejść do zaadaptowanego magazynu, rozwiązywać zagadki i na własnej skórze poczuć dreszczyk emocji. Pomysł szybko zdobył uznanie, a kolejne pokoje zagadek zaczęły powstawać w Japonii, Singapurze, na Tajwanie i w Chinach.

Escape roomy jako połączenie wielu światów

Twórcy escape roomów czerpali inspirację nie tylko z teleturniejów i gier komputerowych. Stephen Nicholson, badacz genezy escape roomów, wskazuje aż sześć różnych źródeł inspiracji, które wpłynęły na ich rozwój. Oprócz wspomnianych telewizyjnych widowisk i gier komputerowych, były to także:

Każde z tych zjawisk miało swój wkład w kształtowanie dzisiejszych escape roomów, łącząc różnorodne elementy w jedną, spójną formę rozrywki.

Escape roomy to dowód na to, jak różne dziedziny rozrywki mogą wzajemnie się przenikać, tworząc zupełnie nową jakość. Od telewizyjnych teleturniejów, przez gry komputerowe, aż po interaktywny teatr – wszystkie te elementy złożyły się na niezwykły fenomen, który pozwala nam na chwilę przenieść się do świata pełnego tajemnic i zagadek. A co najważniejsze – doświadczać tego wszystkimi zmysłami.